De Golden Gate Bridge in de staat Californië

Een hele tijd terug kreeg ik een boek van Blokken cadeau. Maar liefst 10.000 vragen en hun antwoorden. Hiermee ben je wel een tijdje zoet, dat kan ik je verzekeren :). Daarnaast levert het natuurlijk ook weer fantastisch veel nieuw materiaal voor Gietjes Weetjes op!

Vandaag wil ik het over de volgende bekende brug hebben...

Bron: https://www.getyourguide.nl/golden-gate-bridge-l3624/

De eerste vraag in de rubriek aardrijkskunde gaat over de bekendste brug van Californië. Oké, de meesten onder ons ken dit pareltje wel, maar kunnen er betrekkelijk weinig over vertellen. Daarom zet ik enkele weetjes over de Golden Gate Bridge op een rij.

• De brug bevindt zich dus in de staat Californië (de hoofdplaats van Californië is Sacramento)

Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Californi%C3%AB_(doorverwijspagina)

• De brug verbindt Marin County met San Francisco. Marin County is één van de 58 county's van de staat Californië en San Francisco is de vierde grootste stad van de staat. De allergrootste is Los Angeles. San Diego en San José staan respectievelijk op plaats 2 en 3.
• De brug ligt over het zeegat Golden Gate, die de Grote Oceaan met de Baai van San Francisco verbindt.
• De ingenieur achter dit bouwwerk is Joseph B. Strauss.
• De opening van de brug was op 27 mei 1937.
• De kleur van de brug werd door Irving Morrow gekozen (en noemen ze internationale orange) omdat er nogal vaak mist in de buurt van de brug hangt.

De verwoestende zeebeving van 26 december 2004

Aangezien ik gisteren al een weetje voor 26 december had (Boxing Day), kon ik het niet meer over de 15-jarige herdenking van de zeebeving van 26 december 2004 hebben. Daarom spendeer ik er vandaag nog een blogpost aan. De tsunami vond plaats in de Indische Oceaan en maakte meer dan 200.000 slachtoffers. Indonesië en Sri Lanka werden het zwaarst getroffen, maar ook heel wat andere landen leden schade.

De sterkte van de zeebeving kreeg een magnitude van net iets meer dan 9 op de schaal van Richter. Wil je iets meer lezen over deze schaal, hou Gietjes Weetjes dan zeker in de gaten. Ik heb het er later zeker nog over!

In onderstaande documentaire kom je nog heel wat meer te weten over deze enorme natuurramp...

Aantal aardbevingen op een rij

De voorbije maand had ik het al een paar keer over aardbevingen en er zijn al enkele memorabele exemplaren de revue gepasseerd. Daarom maak ik een lijstje van de meest vernietigende aardbevingen.

• 1566: Aardbeving in Shaanxistreek in China met een miljoen doden.
• 1755: Lissabon wordt met de grond gelijk gemaakt door een aardbeving en de overstromingen die erop volgen.

• 1906: San Francisco in de Verenigde Staten wordt met de grond gelijk gemaakt.

• 1964: Aardbeving in Alaska veroorzaakt een tsunami die tot in Californië schade aanricht.
• 1976: Aardbeving in Tangshan (China) eist 255.000 doden.
• 1990: 40.000 mensen komen om in Iran.
• 1995: Kobe in Japan wordt door een aardbeving van de kaart geveegd.

• 1999: Aardbeving in Turkije doodt 20.000 mensen. 200.000 Turken worden dakloos.
• 2001: Bij een aardbeving in Guyarat (India) sterven 30.000 mensen.
• 2003: Iran wordt opnieuw getroffen door een zware aardbeving.
• 2010: Het dodental van de aardbeving in Haïti loopt op tot 230.000 mensen. Anderhalf miljoen Haïtianen worden dakloos.

• 2011: Een zeebeving met een kracht van 9.0 veroorzaakt een tsunami die de kerncentrale van Fukushima zwaar beschadigt. Bijna 25.000 mensen laten het leven.

Uiteraard is dit lijstje niet volledig... jammer genoeg...

Epicentrum versus hypocentrum

Het epicentrum, daar heb ik nog over geleerd toen we het in het vijfde of zesde middelbaar over aardbevingen hadden. Wat het hypocentrum is, dat wist ik tot nu niet. Het verschil is nochtans heel erg makkelijk uit te leggen.

Het punt waar de aardbeving voorkomt, wordt het hypocentrum genoemd. Boven dat punt bevindt zich het epicentrum. Dit is het gebied op het aardoppervlak waar het effect van de aardbeving de meeste vernieling zaait. Het hypocentrum kan tot 700 km onder het epicentrum liggen.

Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Hypocentrum

Schaal van Richter en Mercalli

Over de schaal van Richter heb ik zeker nog gehoord. Deze schaal meet de kracht van een aardbeving en geeft die een nummer van 1 tot 10 (en volgens sommige bronnen tot 12 en meer). Dit getal wordt de magnitude genoemd. De metingen worden gedaan met een seismograaf, die seismische golven waarneemt. De Amerikaan Charles Francis Richter en zijn Duits-Amerikaanse collega Beno Gutenberg stelden de schaal in 1935 op. Wil je nog meer weten over Beno Gutenberg? Lees dan zeker ook eens deze blogpost!

Bron: https://www.eemskrant.nl/aardbeving-met-kracht-van-2-0-op-schaal-van-richter-bij-appingedam/

Naast de schaal van Richter is er ook de schaal van Mercalli en ik moet eerlijk toegeven dat ik deze naam nog nooit eerder hoorde passeren. Bij deze schaal gaat het niet over de kracht van de aardbeving, maar wel over het effect van dit natuurfenomeen. Om dit aan te duiden gebruikt met Romeinse cijfers: van I tot XII. De intensiteitsschaal van Mercallli is in 1902 ontworpen door de Italiaan Giuseppe Mercalli. Wil je de uitleg van de volledige schaal weten? Kijk dan zeker even hier.

Bron: https://www.torinoscienza.it/personaggi/giuseppe-mercalli

De Gaiatheorie van James Lovelock

De Britse wetenschapper James Lovelock stelt dat de aarde en al haar levensvormen zich gedragen als één levend organisme. Hij noemt dat 'organisme' Gaia, naar de Griekse godin van de vruchtbaarheid. Volgens deze theorie is Gaia zelfregulerend. Dat houdt in dat Gaia uit eigen beweging zijn omgeving zal aanpassen om de omstandigheden die het leven mogelijk maken in stand te houden, zelfs wanneer de mens de aarde vervuilt.

Wil je nog meer weten over deze theorie? Lees dan zeker eens het volgende artikel.

Bron: http://www.jameslovelock.org/

Nadat ik nog even wat opzocht rond Gaia de godin, staat ze niet overal opgeschreven als de godin van de vruchtbaarheid, maar wel als oergod voor de aarde... Moest iemand weten hoe het precies zit met die Gaia, laat me dan gerust iets weten !

Even een korte tijdsbalk sinds het bestaan van de aarde

Soms vind ik het moeilijk om al mijn weetjes te plaatsen, niet alleen in mijn hoofd, maar ook in tijd ;). Daarom wil ik vandaag even een aantal dingen op een rij zetten.

• ca. 4600 miljoen jaar geleden: De aarde en andere planeten ontstaan uit delen van een enorme, hete gaswolk en stof die rond de zon zweven en samenklitten.
• ca. 4300 miljoen jaar geleden: De aardkorst vormt zich.
• ca. 4200 miljoen jaar geleden: De aarde koelt af. Uit het binnenste komen gasbellen en waterdamp naar boven. Zo ontstaat de atmosfeer.
• ca. 4000 miljoen jaar geleden: De korst en de mantel scheiden zich. Er begint regen te vallen en de atmosfeer wordt helderder.
• ca. 3800 miljoen jaar geleden: De eerste organismen zijn eencellige bacteriën
• ca. 3000 miljoen jaar geleden: De atmosfeer wordt rijk aan zuurstof doordat oceaanplanten zonlicht absorberen en zuurstof afgeven.
• ca. 1500 miljoen jaar geleden: Eencelligen, zoals amoeben, zijn de eerste complexe levende cellen; later komen eencelligen samen om sponsen te vormen, de eerste meercellige organismen.
• ca. 570 miljoen jaar geleden: In de zeeën en oceanen ontwikkelt zich een grote verscheidenheid aan complexe levensvormen.
• ca. 440-400 miljoen jaar geleden: Planten en dieren op het vasteland.
• ca. 220 miljoen jaar geleden: Er is één gigantische landmassa, die we Pangaea noemen. Later splitst die in kleinere landmassa's, de huidige werelddelen.
• ca. 200-70 miljoen jaar geleden: Het tijdperk van de dinosaurussen.
• ca. 100.000 jaar geleden: De eerste mensen verschijnen

Bron: https://www.weet-magazine.nl/strijd-om-de-oorsprong-van-de-mens/

Eilanden in Midden-Amerika: Haïti

Een paar weken terug had ik het al over de eilanden van de Bahama's, vandaag is Haïti aan de beurt. Aardrijkskunde heeft me altijd heel erg geboeid en ik wist van kindsbeen af ook heel wat landen liggen. Ik heb uren op mijn computer Elektro gespeeld om het een en ander van buiten te leren. Het zat er toen al in ;). Maar in eilanden ben ik nooit zo goed geweest. Ik twijfelde altijd waar ik ze kon vinden en moest op den duur heel de wereldkaart afspeuren. Ik wist vaak zelfs niet meer in welke zee ze gelegen waren. Daarom zet ik hier op Gietjes Weetjes ook graag eens een eiland (of eilandengroep) in de kijker.

Haïti heet eigenlijk officieel Republiek Haïti en is een eilandstaat in de Caraïbische Zee. Deze zee grenst aan de Atlantische Oceaan, trouwens. Het land omvat het westelijke deel van het eiland Hispaniola en een aantal kleinere eilanden waarvan Île de la Gonâve, Île de la Tortue en Île à Vache de grootste zijn. Haïti ligt oostelijk van Cuba en grenst in het oosten aan de Dominicaanse Republiek. De hoofdstad is Port-au-Prince.

Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Ha%C3%AFti

Na een periode als Spaanse en later als Franse kolonie werd Haïti onafhankelijk in 1804, na de Haïtiaanse Revolutie. Dit was meteen ook de enige succesvolle slavenopstand in de geschiedenis, geïnspireerd door de idealen van de Franse Revolutie die woedde in het moederland. Haïti was daarmee het eerste onafhankelijke land in Latijns-Amerika en het eerst postkoloniale zwarte land ter wereld.

Haïti is een van de armste landen ter wereld en na de aardbeving in 2011 heeft Haïti het moeilijk. Het eiland raakt moeilijk uit de impasse en moet veel van 0 opnieuw heropbouwen.

De vlag van Haïti bestaat uit een blauwe en rode streep met in het midden een witte rechthoek met daarin het wapen van Haïti.

Bron: https://www.countryflags.com/nl/vlag-van-haiti.html

Bron: Wikipedia

Naast de atmosfeer ook een biosfeer

Een tijdje terug vertelde ik jullie al iets over de atmosfeer. Dat deze bestond, wist ik al heel lang (aangezien we vroeger al te horen kregen dat er een gat in zit). Maar daarnaast is er blijkbaar ook een biosfeer. Dit is het gedeelte van de aarde waar leven mogelijk is.

De biosfeer bevindt zich zowel in de hydrosfeer, de atmosfeer als de lithosfeer.
De hydrosfeer is alles wat zich op en onder het water bevindt, de atmosfeer wordt hier uitgelegd en de lithosfeer (of steenschaal) is het buitenste gedeelte van de aarde.

Kort samengevat is de biosfeer dus het leefgebied van alle aardse organismen: in de vaste aardbodem, in de lucht en in het water.

Bron: http://www.sateacherestore.co.za/item_794/Biosfeer-1-Poster-A3.htm

Nog wat weetjes over Antarctica

Ik schreef hier al een paar keer iets over Antarctica, maar de voorbije weken las ik een kinderencyclopedie en ik ontdekte nog heel wat meer over dit werelddeel.

Antarctica is bijna volledig met een enorme ijskap bedekt. Op sommige plaatsen is die 4,8 km dik. Het bevat 90 procent van het ijs op aarde en 80 procent van al het zoet water in de wereld. De enorme ijsplateaus van Ronne en Ross zijn ontstaan op de punten waar de ijskap over de oceaan uitsteekt.

Stromingen zorgen ervoor dat reusachtige blokken ijs afbreken die tot 200 km lang kunnen zijn. Die gigantische ijsbergen drijven naar het noorden, vallen langzaam in stukken uiteen en smelten. Alleen het bovenste derde van een ijsberg steekt boven het wateroppervlak uit.

Antarctica telt vulcanische gebieden. Een actieve vulkaan, de Mount Erebus, ligt op Ross-eiland aan de rand van het Ross-ijsplateau. Hij maakt deel uit van het Transantarctisch gebergte, een gebergte met pieken tot 4750 m.

Bron: https://www.nationalgeographic.com/magazine/2012/07/mount-erebus/

Het Transantarctisch gebergte verdeelt het continent Antarctica in Groot- en Klein-Antarctica. Hoewel het land zelf niet hooggelegen is, zorgt de dikte van de ijskap ervoor dat Antarctica, met een gemiddelde hoogte van 2100 m, het hoogste continent is. De ijskap is ontstaan door de opeenstapeling van sneeuw in de voorbije 100.000 jaar.

Cruiseschepen brengen elk jaar zo'n 9000 mensen mee om de fauna van Antarctica te bewonderen. Op King George is er nu ook een hotel. Toeristen die zich op het ijs wagen, moeten geïsoleerde kleren dragen en zetten een bril op om de ogen te beschermen.

De atmosfeer, om elke planeet

Naast de delen van de aarde is er nog een bijzonder onderdeel van onze planeet aarde, namelijk de atmosfeer. Dit is het totaal van de omhullende gassen die zich om een vast hemellichaam bevinden. De atmosfeer van de aarde wordt ook wel aardatmosfeer of dampkring genoemd. Ook alle andere planeten in ons zonnestelsel hebben een atmosfeer.

De laag gassen is ongeveer 1000 km dik (als spreken andere bronnen van minder dan 700 km) en wordt aangetrokken door het zwaartekrachtsveld van het hemellichaam. De lichtere gassen, zoals waterstof kunnen een snelheidsverdeling hebben die ten dele groter is dan de ontsnappingssnelheid. Zulke gassen zullen dan langzaam uit de atmosfeer verdwijnen.

Ook sterren hebben een atmosfeer, bestaande uit de fotosfeer, de chromosfeer, een overgangslaag  en de corona. De fotosfeer is eigenlijk de bovenste laag van de atmosfeer en wordt gezien als het oppervlak van de ster. Sterren bestaan immers niet uit vaste gesteenten, maar uit gassen.

Onze atmosfeer, ook wel de dampring genoemd, houdt onze planeet op een comfortabele temperatuur (ongeveer 15 graden) doordat hij de warmte van de zon tot op de grond laat doordringen en verhindert dat de uitgaande warmte in de ruimte ontsnapt. De dampkring bestaat uit vijf lagen, maar daar vertel ik later weer wat meer over. Hou Gietjes Weetjes dus zeker in de gaten!

Hispaniola, Haïti en Dominicaanse Republiek samen

Het ene weetje brengt het andere met zich mee. Dat is gewoon een vaststaand gegeven. Met als gevolg: eens ik begin te schrijven, weet ik soms niet meer waar het eindigt. En tijdens werkdagen is dat soms nogal vervelend. Dan heb ik nog heel wat voor mijn klas te doen, maar dan ben ik lichtjes beduveld om te blijven opzoeken en om tot in de late (of zeg maar de vroege) uurtjes te schrijven. Gelukkig heb ik een mapje bij de hand waar ik de onderwerpen waar ik graag nog iets over wil weten, kan in noteren. Laat het gerust een soort planning noemen, al stelt het misschien niet zo heel veel voor. Het zorgt er gewoon voor dat ik eindelijk ga slapen en toch wat rust vind :).

Vorige week schreef ik hier een artikel over Haïti. Waar het exact lag, vanaf wanneer het onafhankelijk was en welke vlag het land draagt. Ik las toen ook dat het eiland een onderdeel van Hispaniola is, de naam van het hele eiland (Haïti en de Dominicaanse Republiek samen).

Bron: https://ipfs.io/ipfs/QmXoypizjW3WknFiJnKLwHCnL72vedxjQkDDP1mXWo6uco/wiki/Unification_of_Hispaniola.html

Hispaniola is een eiland in de Caribische Zee. Ten noordwesten ligt Cuba met daaronder Jamaica, in het oosten vind je Puerto Rico. De eilanden Hispaniola, Cuba, Jamaica en Puerto Rico vormen samen de Grote Antillen.

Nog andere weetjes over Hispaniola

• Oorspronkelijk woonden indianenstammen op Hispaniola. Eerst waren dat de Ciboney Indianen, later werden die verdreven door een andere groep. Meer hierover op deze link.
• Christoffel Colombus was de ontekker van dit eiland. Hij maakte er vier reizen naartoe.
• Spanjaarden waren in eerste instantie aan de macht, later drongen de Fransen het eiland binnen. Het Spaanse deel noemde met Santo Domingo (nu Dominicaanse Republiek) en het Franse deel werd Saint-Domingue (nu Haïti) genoemd. De toenmalige grens tussen de twee staten loopt vrijwel gelijk met de hedendaagse situatie.
• Het hoogste punt van het eiland is de Pico Duarte (3087 meter hoog). 

Bron: https://www.tripadvisor.co.uk/LocationPhotoDirectLink-g675009-d5568043-i156247898-Pico_Duarte-Jarabacoa_La_Vega_Province_Dominican_Republic.html

• Het laagste punt van het eiland is het Enriquillomeer met een diepte van 36 meter onder zeeniveau.

Bron: https://travel.sygic.com/nl/poi/enriquillomeer-poi:25456

• Hispaniola ligt op de Enriquillo-Plantain Garden-breuk, een van de breuklijnen tussen de Noord-Amerikaanse en Caribische Plaat.

Bron: http://weetjesaardrijkskunde.blogspot.com/p/de-tektonische-platen.html

Ischia, een Italiaans eiland

In de voorbije kerstvakantie leerde ik 'My brilliant friend' kennen. Een prachtige reeks, gebaseerd op het boek van Elena Ferrante. Het waren vriendinnen die de naam lieten vallen en uiteraard ging ik kort daarna op zoek naar de reeks. Sommige dingen kan ik niet bekijken omdat ik geen Play van Telenet heb of omdat ik ook niet voor Netflix betaal, maar gelukkig kon je 'My brilliant friend' op vrt.nu bekijken. Aangezien de schoolweken weer voor de deur stonden, kon ik niet gaan bingewatchen, maar ik verslond de afleveringen toch behoorlijk snel.

Misschien ben je benieuwd naar de serie of het boek. Dan kan ik je doorverwijzen naar mijn andere blog: Gietjes Boekies en Movies. Daar schreef ik een recensie neer!

Maar waar ik het vandaag over wil hebben, is Ischia. Het Italiaanse eiland dat in de serie aan bod komt. Ik moet zeggen dat acht afleveringen van Ferrante zoveel meer te bieden hebben en dat ik eigenlijk stilaan begin te dromen van een cursus Italiaans. Ik werd niet alleen gegrepen door het pure verhaal, maar ook door de beelden, goeie acteurs en de taal. Er werd hier thuis echt van deze serie gesmuld.

In aflevering vijf vertrekt de verlegen Elena naar het eiland Ischia om er haar zomervakantie door te brengen. Het eiland is in de baai van Napels gelegen. Het eiland, dat tot de provincie Napels behoort is het grootste eiland van de Flegreïsche Eilanden (waarover later meer). De Monte Epomeo is het hoogste punt van het eiland. Op de vruchtbare hellingen van deze berg vindt veel wijnbouw plaats. Vanwege de vele bossen worden Ischia ook wel 'het groene eiland' genoemd.

De hoofdplaats Ischia ligt aan de oostzijde van het eiland en heeft twee kerken: Ischia Ponte en Porto. Vanuit Ischia Ponte heeft men in 1438 een dam aangelegd naar het kasteel Castello Aragonese dat op een klein eiland ligt. De haven van Porto werd in het jaar 1845 door de Bourbons geopend. Het is een dode krater waarin een opening naar zee is uitgegraven.

Bron: https://www.desmaakvanitalie.nl/ischia-vakantie-eiland/

Ischia is beroemd vanwege haar thermale bronnen en modderbaden. Het brondwater zou mineralen bevatten die een heilzame werking hebben op reuma, stofwisselingsstoornissen en botziektes.

Richard Dixon Oldham en de vloeibare kern van de aarde

Waar de heer Richard Dixon Oldham vandaan komt, daar ben ik nog niet helemaal aan uit. Verschillende bronnen spreken elkaar tegen. De ene spreekt over Dublin als geboorteplaats, de andere over een Brits dorp waar de wieg van Richard Oldham stond.

Wat wel vaststaat is dat Oldham bij zijn onderzoek naar aardbevingen een aantal belangrijke ontdekkingen deed. Onder andere dat aardschokken twee soorten golven veroorzaken. Zo heb je de P-golven, maar ook de S-golven. De P staat voor primair, de S voor secundair. Doordat de P-golven zich trager door de kern dan door de mantel van de aarde verplaatsen, ging Oldham ervan uit dat de kern vloeibaar was. Anders kon hij het verschil in snelheid niet verklaren. Zijn bevindingen klopten niet helemaal, maar hij lag wel aan de basis van de kennis rond de golven van aardbevingen en de structuur van de aarde.

Bron: https://medium.com/@ccdecou/this-week-in-the-history-of-science-1ac7e1d3d4e

De Baltische Zee of Oostzee

Een paar jaar terug vertelde ik je al eens iets over zeeën. Toen postte ik gewoon een kaart met een aantal namen. Dit jaar wil ik het wat grondiger aanpakken. Daarom pik ik er enkele zeeën uit en probeer ik er een aantal interessante weetjes over te vertellen. Dat is immers het opzet van Gietjes Weetjes ;).

De Oostzee of Baltische Zee is een randzee van de Atlantische Oceaan die tussen Zweden, Finland, Polen, Duitsland, Denemarken en de Baltische staten ligt.

Bron: https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Oostzee

Een gedeelte van de Oostzee is de Finse Golf. Deze ligt tussen Finland en Estland.

Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Finse_Golf

Een ander stuk van de Oostzee is de Botnische Golf. Dit is het meest noordelijke deel van de Oostzee.

Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Botnische_Golf

Discontinuïteiten in de aarde

Een grote week terug had ik het over de structuur van de aarde. Heb je dit blogpostje gemist? Kijk dan snel even hier: De structuur van de aarde.

Toen vertelde ik jullie er ook bij dat ik nog eens op de overgangen tussen de verschillende delen zou terugkomen. Zo wil ik het vandaag eerst even over Moho hebben. Ik had er nog nooit over gehoord. Jij wel?

Moho staat voor Mohorovicische discontinuïteit (ook wel Mohorovicic-discontinuïteit genoemd) en dit is de naam voor de overgang tussen de aardkorst en de aardmantel.  In 1909 werd deze discontinuïteit ontdekt door de Kroatische seismoloog Andrija Mohorovicic.

Tussen de twee andere lagen waaruit de aarde bestaat - de mantel en de kern - is er ook een discontinuïteit. Deze wordt de Gutenbergdiscontinuïteit of zelfs Wiechert-Gutenbergdiscontinuïteit genoemd, aangezien er twee Duitse seismologen aan de grondslag van deze benaming stonden, namelijk Beno Gutenberg en Emil Wiechert. 

Bron: http://archives-dc.library.caltech.edu/islandora/object/ct1%3A617

Bron: http://nuclearplanet.com/Earth%20Core%20Discovery.html

Eilanden in Midden-Amerika: de Bahama's

Het Gemenebest van de Bahama's of kortweg de Bahama's is een onafhankelijk, Engelstalig land in het Caraïbisch gebied. De hoofdstad is Nassau. De archipel telt 700 eilanden, maar slechts een beperkt aantal (tot 40) zijn er bewoond. Alle eilanden liggen in de Atlantische Oceaan, ten oosten van de Amerikaanse staat Florida, ten noorden van Cuba en Haïti. Het grootste is Andros.

Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Midden-Amerika

Niemand minder dan ontdekkingsreiziger Christoffel Colombus landde in 1492 op één van de eilanden waarmee de ontdekking van Amerika een feit was. Mogelijk zou het om het eiland San Salvador gegaan hebben.

De vlag van de Bahama's ziet er zo uit (en als je vaak naar atletiek kijkt, dan komt die je wel bekend voor)...

Bron: http://flagpedia.net/nl/bahama-s

De Coloradowoestijn in Californië

In het begin van de maand schreef ik een artikel over het muziekfestival Coachella. Miste je deze aflevering, klik dan snel op deze link!

Toen ik las dat het festival plaatsvond in de Coloradowoestijn had ik alweer een onderwerp voor een volgend artikel klaar. Zo gaat dat hier op Gietjes Weetjes. Elke dag opnieuw bieden zich er kansen aan om een blogpost over te schrijven. Alleen vind ik niet altijd de tijd om alles neer te pennen. Gelukkig deed ik in de voorbije kerstvakantie een grote inspanning zodat ik wat voorraad aan artikels heb klaarstaan waardoor ik nu al 50 dagen aan een stuk aan het bloggen ben. Machtig vind ik dat :).

Maar laat ons bij het onderwerp van vandaag blijven: de Coloradowoestijn. Ik vat deze plaats samen in zeven interessante weetjes.

• De woestijn bevindt zich in de staat Californië (Verenigde Staten van Amerika).

• De woestijn is een onderdeel van de Sonorawoestijn.
• Ze wordt begrensd door de Mexicaanse grens in het duiden, de Coloradorivier (zie foto) in het oosten, het plateau van de Mojavewoestijn in het noorden en de Laguna Mountains in het westen.

Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Colorado_(rivier)

• Het grootste gedeelte van dit gebied heeft een geringe hoogte waardoor de woestijn aanzienlijk warmer is dan de naburige hoge delen van de Mojavewoestijn.

Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Mojavewoestijn

• Het laagste punt van de woestijn ligt bij de Salton Sea (69 meter onder zeeniveau).

Bron: https://news3lv.com/news/local/disappearing-salton-sea-saving-the-recreational-paradise-or-is-it-too-late

• De Coloradowoestijn heeft een unieke ecologie. De vegetatie bestaat uit creosootstruiken en ander struikgewas (waaronder cactussen). Op andere plekken komen zandduinen voor zoals de Algodones duinen.

Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Creosootstruik

• Delen van de woestijn worden voor de landbouw gebruikt. Ze worden geïrrigeerd met water uit de Colorado River. In 1905 ontstond in het midden van de woestijn 'per ongeluk' de Salton Sea door ondeskundige aanleg van irrigatiekanalen.

Kabelbaan Cordoba

Er is niet alleen de Belvedèretoren op de Kemmelberg, er is ook een kabelbaan. Cordoba genaamd. Deze beroemde kabelbaan is een unieke toeristische atractie. Al in 1957 werd ze gebouwd door Oostenrijkse Alpenspecialisten. Om de Vidaigneberg en de Baneberg met elkaar te verbinden. Dit zijn zijheuvels van de gekende Rode- en Zwarteberg. De zetellift biedt een uniek zicht op Heuvelland en weg van alle drukte zweef je boven de wijngaarden van Entre-Deux-Monts.

Bron: https://www.youtube.com/watch?v=XeZ-5DMI_QM

Bron:
* https://www.westtoer.be/nl/doen/kabelbaan-cordoba

De structuur van de aarde

Als je de structuur van de aarde aan kinderen wil uitleggen, dan kun je dat het beste aan de hand van de vergelijking met een ei. Net als dit product van de kip heeft de aarde een dooier, eiwit en een schaal. De dooier is de aardkern en bestaat uit metaal, het eiwit is de aardmantel die uit zachte gesteenten bestaat en de schaal noemen we de aardkorst. Deze bestaat uit harde gesteenten.

De aardkorst (of de schaal) bestaat uit verschillende tektonische platen. Dit zijn stenen platen die elkaar op verschillende plaatsen wat overlappen. Deze platen verschillen ook in dikte. Onder de oceaan is de korst 6 tot 11 kilometer dik, onder bergketens wel tot 70 kilometer dik.

De grens tussen de aardkorst en de aardmantel wordt Moho genoemd, waarover later deze week nog wat meer!

De aardmantel is de gedeeltelijk gesmolten laag tussen de kern en de aardkorst. Ze gaat tot 2900 kilometer diepte en bestaat grotendeels uit het gesteente peridotiet.

De grens tussen de mantel en de kern wordt Gutenbergdiscontinuïteit genoemd, waarover later deze week ook nog wat meer!

De kern van de aarde wordt nog eens opgesplitst in twee delen: de buiten- en de binnenkern. De buitenkern gaat tot 4900 kilometer diep en bestaat uit gesmolten ijzer en nikkel. Daarnaast ook uit magnetische metalen die instaan voor het magnetisch veld van de aarde. De binnenkern bestaat, net als de buitenkern, uit ijzer en nikkel. De temperatuur kan er oplopen tot 3700° C, maar het metaal smelt niet omdat de druk er te groot is.

Bron: https://leerjaar1-natuurrampen.jouwweb.nl/onderwerp-1-opbouw-van-de-aarde/opdracht-1-opbouw-van-de-aarde